بررسی هیستومتری و هیستوپاتولوژی اثرات پماد عصاره گیاه دم اسب در مقایسه با پماد اکسید روی در روند التیام بعد از ایجاد زخم تجربی پوست در خرگوش

چکیده گیاه Equistum arvense که در فارسی دم اسب نامیده می‌شود، در طب سنتی به علت دارا بودن سیلیس آزاد داروئی مؤثر در درمان زخم­ها به شمار می‌رود. همچنین این گیاه در بالا بردن خاصیت ارتجاعی و مقاومت پوست نقش دارد و می‌تواند در موارد مرگ سلولی اثر مفید ترمیمی در بافت ایجاد کند. در این تحقیق اثرات ضد التهابی و ترمیمی پماد عصاره گیاه دم اسب در مقایسه با پماد اکسید روی با پایه مشترک اوسرین بعد از ایجاد زخم تجربی پوست خرگوش در مطالعه هیستومتری و هیستوپاتولوژی دوسوکور بررسی شد. پس از القای بیهوشی در 40 خرگوش، با استفاده از شابلون 25 میلی‌متری یک زخم دایره‌ای شکل تمام ضخامت در پشت هرکدام از آنها ایجاد شد و روند التیامی در 4 گروه شامل پماد عصاره دم اسب 20%، اکسیدروی، اوسرین و شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. تجویز داروها و اندازه‌گیری زخم‌ها با آنالیز تصاویر دیجیتالی، به مدت 28 روز انجام گرفت. جهت مطالعه میکروسکوپی در روزهای 0، 7، 14 و 21 از محل ترمیم نمونه‌برداری شده و تصاویر ریزبینی با توجه به فاکتورهای ادم و واکنش آماسی، پرخونی و خونریزی، فیبروپلازی بازسازی، بافت پوشش، انقباض زخم، کلاژنیزاسیون و بلوغ نسج گرانوله رتبه‌بندی شدند. بعد از مطالعه هیستوپاتولوژی و محاسبه برآیند کلی التیام زخم برای هر دارو، نتایج به دست آمده با نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شد. با تکیه بر یافته‌های هیستومتری دوره تیمار، در گروه درمان با دوز 20% عصاره دم اسب بیشترین و در گروه شاهد کمترین میزان جمع‌شدگی زخم مشاهده شد. همچنین براساس نتایج هیستوپاتولوژی، برآیند کلی التیام این گروه در هفته دوم و سوم بهتر از سایر گروه‌ها بوده و نسج ترمیمی سازمان یافتگی بهتری نسبت به گروه‌های دیگر داشت (05/0>p). با توجه به اثرات ضد التهابی و ترمیمی، عصاره گیاه دم اسب نسبت به اکسید روی عامل مؤثرتری در التیام زخم‌های جلد‌ی تمام ضخامت می‌باشد.